Tο μοντέλο της εργασίας την εποχή της κρίσης

από την εισήγηση της συλλογικότητας μας στην Εκδήλωση-Συζήτηση: Νέα εργασιακά καθεστώτα, Άνεργοι – Προσωρινοί – «Ωφελούμενοι» – Μπλοκάκηδες.

Το πλήρες κείμενο σε pdf στο τέλος της ανάρτησης

Βρισκόμαστε μπροστά σε μια αλλαγή παραδείγματος. Τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της αλλαγής σχηματοποιούνται μέσω βίαιων και ριζικών αλλαγών σε διαφορετικά επίπεδα: την ουσιαστική κατάργηση του συνόλου των εργασιακών δικαιωμάτων και των εθνικών συλλογικών συμβάσεων, τη ραγδαία αύξηση του ποσοστού της ανεργίας και της επισφάλειας, την συνακόλουθη δημιουργία ενός τεράστιου «εφεδρικού στρατού» ανέργων που το σύστημα ανακυκλώνει κατά το δοκούν σε προγράμματα «κοινής ωφέλειας» και «πρακτικής άσκησης», καθώς και την αδυναμία του «παραδοσιακού» συνδικαλισμού ν’ αντιμετωπίσει και ν’ ανταπεξέλθει στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται.

Πρόκειται για μια αλλαγή παραδείγματος γιατί συντελείται σε μια φάση δομικής κρίσης του καπιταλισμού, μιας κρίσης βαθύτερης ίσως από αυτήν της Μεγάλης Ύφεσης του 1929-30 και του Μεσοπολέμου. Ένας από τους παράγοντες που την καθιστούν τέτοια είναι ακριβώς το «τέλος της εργασίας» – τουλάχιστον όπως την γνωρίζαμε, η κρίση της «κοινωνίας της εργασίας».

Εμείς συζητούμε για τα αίτια της κρίσης και της κρίσης της εργασίας όχι από αφηρημένο θεωρητικό ενδιαφέρον αλλά γιατί χωρίς να κατανοήσουμε αυτά τα αίτια δεν θα μπορέσουμε ούτε σωστά συμπεράσματα να βγάλουμε σχετικά με το τι βιώνουμε σήμερα ούτε να δούμε τους στόχους και τα μέσα με τα οποία πρέπει να παλέψουμε.

Ήδη από τη δεκαετία του 1990, σε εποχές σχετικής συστημικής ευφορίας, κάποιες αναλύσεις αναδείκνυαν τις δραματικές αλλαγές που η τεχνο-επιστημονική επανάσταση από το 1970 και μετά επέφερε στην εργασία, σημαίνοντας ουσιαστικά το τέλος του φορντισμού και της εποχής της αφθονίας που ακολούθησε τον Δεύτερο ΠΠ. Αλλαγές που διαμόρφωναν μια διαλυτική αντίφαση στο εσωτερικό του συστήματος οδηγώντας σε απαξίωση της εργασίας και συνεπώς της πραγματικής πηγής υπεραξίας για τα αφεντικά. Η χρηματοπιστωτική φούσκα, η «αποχαλίνωση» των αγορών και η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού δεν είναι στην πραγματικότητα τα «αίτια» της σημερινής κρίσης αλλά μάλλον οι παράγοντες που καθυστέρησαν την εκδήλωσή της,  αυξάνοντας ταυτόχρονα την έντασή της.
(…)
Ας μην ανησυχούμε λοιπόν· την επόμενη φορά που θα απαιτήσουμε τα δεδουλευμένα μας πιθανότατα θα γλυτώσουμε απ’ τις καραμπίνες γιατί τώρα θα μας περιμένουν – και «επίσημα» πλέον – τα γκλομπς των μπάτσων. Ακόμα κι αν γλυτώσουμε κι από τα γκλομπ, θα βρούμε σίγουρα ανακούφιση και παρηγοριά σε μια ζεστή σουπίτσα που θα μας κεράσει το φιλάνθρωπο κράτος στην Αμυγδαλέζα ή κάπου αλλού, όπως έκανε πριν από εμάς με τους τοξικομανείς και, πρόσφατα, με τους άστεγους.

Τα σώματα που δεν μπορούν να παράξουν, περισσεύουν στον καπιταλισμό και εμείς, ως άνεργοι και άνεργες, αποτελούμε πιθανότατα τους επόμενους που θ’ απολαύσουν τη φιλοξενία του κράτους. Όλες οι παραπάνω εικόνες δεν είναι εικόνες απ’ το μέλλον ούτε απ’ το μακρινό παρελθόν. Είναι εικόνες του παρόντος, είναι εικόνες που φτιάχνουν αυτή τη στιγμή για μας, ντόπιους και μετανάστες, τα κάθε λογής αφεντικά. Και οι εικόνες αυτές δε σβήνονται μόνο με κείμενα, πορείες και συζητήσεις. Καταστρέφονται όταν οι από τα κάτω δυνάμεις συνενώνονται, δρουν, αντιδρούν και αιφνιδιάζουν.

Η ιστορία του εργατικού κινήματος έχει αποδείξει πολλές φορές και στο παρελθόν ότι μπορούμε να φτιάξουμε τις δικές μας όμορφες εικόνες. Καιρός είναι λοιπόν ν’ αφήσουμε στην άκρη τη μοιρολατρία και την ηττοπάθεια και ν’ αγωνιστούμε γι’ αυτό που πάντα θα έπρεπε να διεκδικεί το απελευθερωτικό κίνημα των εργαζόμενων στο όνομα της πλειοψηφίας της κοινωνίας, δηλ. την απελευθέρωση από τα δεσμά της μισθωτής σκλαβιάς, πριν τα αφεντικά ενσωματώσουν κι αυτό το σύνθημα,  καταργώντας φυσικά τον μισθό και αφήνοντας ατόφια τη σκλαβιά!

PDF ΑΡΧΕΙΟ: ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *