Τον Αύγουστο του 2013 θα τον θυμάται για πολλά χρόνια η κοινωνία του Περιστερίου. Και αυτό γιατί μέσα από μια σειρά από αλυσιδωτά γεγονότα, με αφετηρία το τραγικό περιστατικό της δολοφονίας του Θανάση Καναούτη, επιβεβαιώθηκε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ο εν εξελίξει εκφασισμός του συστήματος εξουσίας. Επιβεβαιώθηκε η διάθεση της κυριαρχίας να εγκαθιδρύσει ένα κλίμα επιτήρησης και κοινωνικού ελέγχου πάνω από τα κεφάλια μας. Το κλίμα αυτό έφτασε στο Περιστέρι, διαχύθηκε στις γειτονιές μας και τους δρόμους που κινούμαστε καθημερινά αλλά αυτά δεν ήταν τα μοναδικά που επιβεβαιώθηκαν. Επιβεβαιώθηκε ακόμα και η δυναμική του δρόμου, η αξία της συντροφικότητας και της αλληλεγγύης, το γεγονός ότι όταν η κοινωνία στέκει ενωμένη μπροστά από τους καταπιεστές της, οι τελευταίοι πρέπει να φοβούνται.
Στις 14 Αυγούστου, ο 19χρονος Θανάσης Καναούτης έχασε τη ζωή του όταν η συμπλοκή του με ελεγκτή μέσα στο τρόλεϊ 12 είχε σαν αποτέλεσμα να πέσει από το όχημα ενώ αυτό βρισκόταν εν κινήσει. Ο Θανάσης είχε «τολμήσει» να μην πληρώσει 1,20 ευρώ για να μετακινηθεί με το τρόλεϊ, είτε λόγω αδυναμίας να δώσει αυτά τα λεφτά είτε λόγω επιλογής. Όπως και να έχει καλά έκανε. Ο ελεγκτής σε συνεργασία με τον οδηγό τραμπούκισαν τον 19χρονο με τέτοια ένταση ώστε η λέξη «δολοφονία», μάλλον περιγράφει με τον καταλληλότερο τρόπο το συμβάν.
Τις επόμενες μέρες, δύο αντίρροπες δυνάμεις συγκρούστηκαν στους δρόμους του Περιστερίου. Η δύναμη της κοινωνικής αντίστασης με αυτή της κρατικής καταστολής. Η αρχή έγινε με μια αυθόρμητη πορεία την επόμενη της δολοφονίας από περίπου 400 άτομα ενώ η ημέρα της κηδείας του Θανάση Καναούτη μετατράπηκε σε ημέρα διαδήλωσης χιλιάδων ανθρώπων, οι οποίοι στο πρόσωπο του 19χρονου είδαν τον εαυτό τους. Που κατάλαβαν πως όλοι είμαστε εν δυνάμει θύματα του κράτους και των απάνθρωπων λογικών του. Το κράτος, στην προσπάθειά του να καταστείλει αυτό το κύμα οργής μετέτρεψε το Περιστέρι σε μια αστυνομοκρατούμενη περιοχή. Ξύλο στους διαδηλωτές, δεκάδες προσαγωγές και μια εικόνα μοντέρνας φυλακής από τους αμέτρητους αστυνομικούς που βρέθηκαν στην περιοχή, χαρακτήρισαν την ημέρα της κηδείας. Το κλίμα αυτό «έσπασε» τις επόμενες μέρες από την άρνηση του κόσμου του Περιστερίου να γυρίσει σπίτι του, από το πείσμα του να επανοικειοποιηθεί τον δημόσιο χώρο.
Η βαρύτητα των όσων γινόντουσαν στο Περιστέρι ήταν τέτοια, που δεν μπορούσαν να περιοριστούν στα στενά όριά του. Μια μέρα μετά τον άδικο θάνατο του Θανάση, πραγματοποιήθηκε παρέμβαση από αγωνιστές διαφόρων συλλογικοτήτων στη Θεσσαλονίκη. Σε απάντηση της παρέμβασής τους κυκλώθηκαν από αστυνο-μικές δυνάμεις και οι περισσότεροι από αυτούς συνελήφθησαν με τη διαδικασία του αυτοφώρου.
Όσο και αν από τα ΜΜΕ και τις διάφορες πολιτικές, συστημικές φωνές γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστεί το περιστατικό της δολοφονίας ως μεμονωμένο και τυχαίο, η αλήθεια απέχει κατά πολύ.
Είναι προφανές ότι η δολοφονία αυτή εντάσσεται μέσα σε ένα συνολικότερο πλαίσιο υποβάθμισης των ζωών μας. Οι χιλιάδες απολύσεις, οι τεράστιες μειώσεις στους μισθούς, οι απελάσεις και φυλακίσεις μεταναστών, η σταδιακή κατάργηση της δωρεάν υγείας και παιδείας που θέλουν να επιβάλλουν δεν είναι ξεκομμένα από αυτό που έγινε στο Περιστέρι. Αντίθετα, όλα αυτά είναι κομμάτια του ίδιου πάζλ. Και είναι ένα πάζλ που πρέπει να το διαλύσουμε ολοκληρωτικά για να μην μας καταστρέψει.
Μια άλλη φράση-«καραμέλα» που ακούγεται πολύ συχνά τις τελευταίες μέρες και στοχεύει στην αθώωση του ελεγκτή που εμπλέκεται στο περιστατικό και συνολικά των ελεγκτών, είναι η φράση «έκανε απλά την δουλειά του». Παραβλέποντας το σύγχρονο δοσιλογισμό, που εμπεριέχεται σε αυτή την πρόταση, θα πρέπει να πούμε πως η δουλειά του ελεγκτή δεν είναι απλά «μια δουλειά». Οι ελεγκτές είναι υπάλληλοι σε άλλα πόστα μέσα στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, οι οποίοι κάνουν εθελοντικά ελέγχους και πληρώνονται με ποσοστά από κάθε πρόστιμο που κόβουν. Μάλιστα, τα λεφτά που παίρνουν κάνοντας τη δουλειά ενός κεφαλοκυνηγού, προέρχονται από ένα κοινό ταμείο όλων των εργαζομένων στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Πρόκειται δηλαδή για μια παρασιτική δουλειά τόσο για τους υπόλοιπους εργαζόμενους στα ΜΜΜ όσο και για την κοινωνία συνολικά. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο, ότι από τους συνολικά 7.000 εργαζόμενους στις μεταφορές, οι ελεγκτές της Αθήνας είναι μόλις 230.
Από τη δολοφονία του Θανάση μέχρι το κλίμα κρατικής καταστολής που εγκαθιδρύθηκε στο Περιστέρι και τις συλλήψεις στη Θεσσαλονίκη, υπάρχει μια κλωστή που ενώνει το μερικό με το γενικό, την καταστολή στο μικροεπίπεδο ενός τρόλεϊ με την καταστολή των μαζικών συλλαλητηρίων και αντιστάσεων. Με κάθε αφορμή, μεγάλη ή μικρή, το κράτος έρχεται να μας υπενθυμίσει, αυτή τη φορά πιο επιτακτικά από ποτέ πως αν δεν αντισταθούμε σε όλες τις γειτονιές, οι πόλεις μας θα γίνουνε μοντέρνες φυλακές.
Τι θα γινόταν όμως αν όλοι οι καταπιεσμένοι και εκμεταλλευόμενοι συναντιόμασταν και συλλογικοποιούμασταν στους φυσικούς τόπους συνύπαρξής μας, μακριά από ιδεοληψίες και επίπλαστους διαχωρισμούς; Τι θα γινόταν αν κάναμε χώρο μάχης τον κάθε εργασιακό χώρο, πετούσαμε στα σκουπίδια τον κρατικά ελεγχόμενο συνδικαλισμό που κρύβεται μπροστά στα προβλήματα της τάξης μας και τον αντικαθιστούσαμε με ένα πραγματικό συνδικαλιστικό κίνημα; Τι θα γινόταν αν κάθε γειτονιά μετατρεπόταν σε ένα χώρο ζύμωσης και αλληλεπίδρασης, από τον οποίο προκύπτουν συλλογικοποιήσεις που παλεύουν για την καλυτέρευση των ζωών τους; Τι θα γινόταν αν όλες αυτές οι συλλογικοποιήσεις μέσα στους χώρους εργασίας και τις γειτονιές συναντιούνταν μεταξύ τους και συντονίζονταν πάνω στη βάση της αυτοοργάνωσης; Κάθε μέρα, αυτός ο κόσμος αφαιρεί ζωές. Η ανάγκη να τον αντικαταστήσουμε με έναν άλλο κόσμο είναι κάτι παραπάνω από προφανής. Απέναντι στην εξατομίκευση και τον κοινωνικό κανιβαλισμό, οφείλουμε να δώσουμε σάρκα και οστά στην αλληλεγγύη και τη συντροφικότητα, να χτίσουμε και να ενισχύσουμε τις δομές αντίστασης, που θα στείλουν μια και καλή τον κόσμο αυτόν εκεί που ανήκει, στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΥΣ ΣΥΛΛΗΦΘΕΝΤΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΚΑΝΕΝΑΣ ΕΛΕΓΚΤΗΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
ΚΑΝΕΝΑΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΤΙΣ ΖΩΕΣ ΜΑΣ
Ανοιχτή Λαϊκή Συνέλευση Περιστερίου